Iedereen die gedragspsychologie bestudeert, zou de termen klassieke en operante conditionering moeten kennen. De meeste mensen denken dat beide processen hetzelfde zijn, terwijl dat niet zo is.
Klassieke conditionering versus operante conditionering
Het verschil tussen klassieke conditionering en operante conditionering is dat klassieke conditionering zich bezighoudt met het onvrijwillige gedrag van een individu. Operante conditionering is echter verantwoordelijk voor het zwak of sterk maken van vrijwillige actie.
Van klassieke conditionering is bekend dat het een reactie die onvrijwillig van aard is, koppelt aan een stimulus. Anderzijds verbindt operante conditionering een vrijwillige handeling met een consequentie. Geen enkel individu kan ervoor kiezen om wel of niet deel uit te maken van nieuw gedrag, in het geval van klassieke conditionering.
Bij operante conditionering is het echter de persoon die besluit een straf of bekrachtiging te ontvangen door ervoor te kiezen er wel of niet deel van uit te maken. Ouders en leraren gebruiken meestal operante conditionering om kinderen bepaalde gedragsaspecten te leren.
Vergelijkingstabel tussen klassieke conditionering en operante conditionering (in tabelvorm)
| Vergelijkingsparameter: | Klassieke conditionering | Operante conditionering |
|---|---|---|
| Betekenis | Bij klassieke conditionering is een onvrijwillige reactie gekoppeld aan een stimulus. | Bij operante conditionering wordt de link gelegd tussen een vrijwillige reactie en het resultaat ervan. |
| Wijziging | In het geval van klassieke conditionering vindt de verandering plaats in onvrijwillig gedrag. | Hier vindt de verandering plaats in vrijwillig gedrag. |
| Type leren | Klassieke conditionering is een passief leerproces. | Operante conditionering is een actief leerproces. |
| Werken | Hier wordt de stimulus die neutraal van aard is, omgezet in een geconditioneerde stimulus om een gedrag te extraheren. | De straf of bekrachtiging wordt opgelegd om een gedrag sterk of zwak te maken. |
| Keuze | Je kunt er niet voor kiezen om hier deel uit te maken van nieuw gedrag. | Een individu kan ervoor kiezen om er al dan niet deel van uit te maken. |
Wat is klassieke conditionering?
Klassieke conditionering is voor het eerst geïntroduceerd door een Russische fysioloog, Ivan Pavlov genaamd. Dit had een grote impact op de behavioristische tak van de psychologie.
Pavlov merkte op dat zijn honden beginnen te kwijlen als hij ze eten geeft. Hij combineerde het opdienen van het eten met een toon, en als reactie op die toon begonnen de honden na een tijdje te kwijlen. Dit deed hem verder experimenteren met het proces van conditionering.
In het proces van klassieke conditionering wordt de ongeconditioneerde stimulus, die er van nature was, gekoppeld aan een stimulus die voorheen neutraal was. In dit geval is de smaak van het voedsel de ongeconditioneerde stimulus, terwijl de toon of het geluid van de bel een neutrale stimulus is.
Een ongeconditioneerde respons die kwijlt, wordt in dit geval getriggerd door de ongeconditioneerde stimulus. Na beide is de ongeconditioneerde stimulus en de neutrale stimulus succesvol gekoppeld. Alleen de toon zal voldoende zijn om de honden te laten kwijlen.
Nu zal de toon bekend staan als de geconditioneerde stimulus, en de reactie erop zal een geconditioneerde respons worden genoemd.
Het observeren van het proces van klassieke conditionering zal je ook helpen te weten hoe de meeste slechte gewoonten worden gevormd.
Wat is operante conditionering?
Operante conditionering bevordert de toename of afname van een bepaald gedrag door het gebruik van bekrachtiging en straf. Operante conditionering wordt ook wel instrumentele conditionering genoemd.
Laten we dit voorbeeld nemen om dit beter te begrijpen. Om een hond te leren een bal te apporteren, beloont de trainer hem elke keer dat hij goed presteert met een traktatie. Maar als de hond de bal niet haalt, houdt de trainer de beloning vast.
Dit vormt een verband tussen het gedrag van de hond die de bal apport en de beloning die hij krijgt. Verschillende factoren zijn hier verantwoordelijk voor hoe snel een gedrag kan worden aangeleerd.
Om een gedrag snel aan te leren, moet je de reactie vaak versterken. Dit wordt de hele tijd door ouders en leraren gebruikt om kinderen les te geven. Mensen gebruiken ook operante conditionering om van hun slechte gewoonten af te komen.
Versterkingen zijn van twee soorten: positief en negatief. Mensen verwarren negatieve bekrachtiging vaak met straf. Beide zijn echter verschillend. Bij negatieve bekrachtiging moet de negatieve uitkomst worden verwijderd.
Belangrijkste verschillen tussen klassieke conditionering en operante conditionering
Gevolgtrekking
Bij klassieke conditionering worden twee stimuli gecombineerd om een gedrag te vormen. Hier wordt een verband gelegd tussen de ongeconditioneerde stimulus en de neutrale stimulus.
Bij operante conditionering wordt een gedrag zwak of sterk door het gebruik van versterking of straf. Klassieke conditionering brengt een verandering in onvrijwillig gedrag.
Operante conditionering is echter verantwoordelijk voor de verandering in vrijwillig gedrag. Het is een actief proces, wat betekent dat je kunt kiezen of je er deel van wilt uitmaken of niet.
Aan de andere kant is klassieke conditionering een passief proces. Je hebt geen controle of je deel wilt uitmaken van nieuw gedrag of niet. Hier wordt een voorheen neutrale stimulus omgezet in een geconditioneerde stimulus.
Deze geconditioneerde stimulus resulteert in het veroorzaken van een geconditioneerde respons. De respondentconditionering is een andere naam voor de klassieke conditionering, terwijl operante conditionering ook wel instrumentele conditionering wordt genoemd.
Beide termen spelen een belangrijke rol in de wereld van de psychologie, en het is vrij essentieel om ze te bestuderen om gedragspsychologie te begrijpen.
- https://pdfs.semanticscholar.org/e589/7e476378b4cf52867242e0f9b09bdcac462f.pdf
- https://www.nature.com/articles/nn1593
- https://epub.uni-regensburg.de/28570/1/brembs.pdf
- https://jeb.biologists.org/content/199/3/683.short
