De rechterlijke macht is een van de belangrijke schildwachten die de democratie van een land bewaken. De rechterlijke macht bestaat uit een gedragscode die namens de staat verantwoordelijk is voor het handhaven van de openbare orde. Het is een van de krachtige instrumenten om de vrijheid en rechten van alle burgers te beschermen.
De rechterlijke macht is ook verantwoordelijk voor het bieden van eerlijke en onpartijdige gerechtigheid voor iedereen namens de staat. De steeds veranderende dynamiek in sociale, economische enz. van een staat brengt een morele noodzaak voor het gerechtelijk apparaat met zich mee om zich aan te passen aan de veranderende uitdagingen.
Er zijn veel concepten ontwikkeld om de oordelende acties van de rechter voor het geven van de juiste uitspraak te verbeteren. De twee belangrijkste concepten zijn justitieel activisme en rechterlijke terughoudendheid. In feite zijn gerechtelijke terughoudendheid en gerechtelijk activisme de twee kanten van dezelfde medaille.
Beide zijn tegengesteld aan elkaar in termen van ideeën en filosofie. De bovenstaande twee concepten hebben verschillende theorieën en doctrines waarop het is gebouwd. Juridisch activisme verwijst naar de filosofie die erop aandringt dat de rechterlijke instantie verder gaat dan theoretische wetten om de bredere gemeenschapsimplicatie van hun beslissing te overwegen. Het motiveert de rechterlijke instantie om beslissingen te nemen op basis van de behoeften van de samenleving en haar welzijn.
Gerechtelijke terughoudendheid verwijst naar de beslissingen die door de rechterlijke instantie worden genomen puur op basis van bestaande wetten en doctrines. Dit concept benadrukt dat de rechterlijke macht niet mag ingrijpen in de politieke beslissingen, tenzij en totdat er een duidelijke overtreding is gemaakt tegen de wetgever.
Gerechtelijk activisme versus gerechtelijk terughoudendheid
Het verschil tussen gerechtelijk activisme en terughoudendheid is dat gerechtelijk activisme zich bezighoudt met het nemen van rechterlijke beslissingen op basis van de huidige behoeften van de samenleving. Terwijl rechterlijke terughoudendheid betrekking heeft op het nemen van beslissingen met behulp van de bevoegdheden die door het constitutionele kader worden verleend.
Rechterlijke terughoudendheid probeert zich te onthouden van inmenging in politieke beslissingen, maar justitieel activisme schroomt niet om zich in politieke beslissingen te mengen.
Vergelijkingstabel tussen gerechtelijk activisme en gerechtelijke terughoudendheid
| Parameters van vergelijking: | gerechtelijk activisme | Gerechtelijke terughoudendheid |
| Definitie | Betreft de rechterlijke beslissing met oog voor de sociale implicaties. | Verwijst naar de rechterlijke beslissing van de rechter die louter gebaseerd is op het kader van de grondwet. |
| Functie | Bij het nemen van een beslissing wordt rekening gehouden met opkomende sociale dynamieken. | Beslissingen puur gebaseerd op statutaire en constitutionele mandaten. |
| Afhankelijk van | Persoonlijke en maatschappelijke interpretatie door de rechterlijke instantie. | Puur op de grondwet en de gestelde regels. |
| Voordeel | Zorgt ervoor dat de beslissing de behoefte dekt voor de verschillende aspecten van de dynamisch veranderende samenleving. | Zorg ervoor dat de genomen beslissingen de strikt door de grondwet vastgelegde protocollen volgen. |
| nadelen | Overmatig gerechtelijk activisme zou van de rechterlijke macht een wetgevend orgaan kunnen maken. | Overmatige rechterlijke terughoudendheid houdt mogelijk geen rekening met de opkomende dynamiek in de samenleving. |
Wat is justitieel activisme?
Gerechtelijk activisme verwijst naar de filosofie van het nemen van rechterlijke beslissingen, niet alleen op basis van traditionele wetten, maar ook op veranderende dynamiek in de samenleving. Deze term werd bedacht door Arthur Schlesinger in het jaar 1947. Black's Law Dictionary definieert gerechtelijk activisme als een filosofie die rechters of rechterlijke instanties aanmoedigt om beslissingen te nemen die gunstig zijn voor een nieuw sociaal en progressief beleid, ondanks het wegschuiven van het traditionele kader.
Gerechtelijk activisme baande de weg voor de interpretatie van wetten op basis van de bredere sociale context. Bij gerechtelijk activisme zouden de rechterlijke beslissingen een mix hebben van politieke en persoonlijke reflectie van de rechterlijke macht.
De rechterlijke macht grijpt in om beslissingen te nemen die gunstig zijn voor het publiek wanneer het uitvoerend orgaan of de regering dit niet doet. Het is dit aspect van justitieel activisme dat zowel waardering als kritiek heeft gekregen. Sceptici zijn van mening dat justitieel activisme zich bemoeit met politieke beslissingen die gescheiden moeten worden gehouden van de rechterlijke macht. Hun punt van het argument is dat politieke beslissingen een breder motief hebben dan het aangekondigde motief dat niet gemakkelijk kan worden begrepen of verklaard vanwege externe of interne redenen.
Daarom mogen er geen richtlijnen van een andere instantie zijn, tenzij en totdat het grondrecht van een burger wordt ontzegd. Maar er zijn zoveel aanhangers van justitieel activisme. Voorstanders menen dat het justitieel activisme de rechterlijke macht motiveert om in een oordeel verder te gaan dan de theoretische wetten.
Er zijn enkele beslissingen die zijn opgesteld op basis van bestaande wetten zonder rekening te houden met de behoeften van het huidige dynamische scenario. Het is justitieel activisme dat de rechter in staat stelt om tegen de besluiten van de wetgever in te gaan als de situatie daarom vraagt.
Wat is gerechtelijke terughoudendheid?
Rechterlijke terughoudendheid is een ander concept op justitieel gebied dat tegengesteld is aan dat van gerechtelijk activisme. Het verwijst naar de beslissing of uitspraken die door de rechter of de rechterlijke instantie zijn genomen, uitsluitend op basis van alleen bestaande wetten. Het bemoeit zich nooit met de politieke beslissing, tenzij het bestuursorgaan een duidelijke overtreding heeft begaan.
Bij rechterlijke terughoudendheid heeft de rechterlijke instantie diep respect voor de stabiliteit in de wetgeving. Volgens ‘Fundamentals of Judicial Philosophy’ is een rechterlijke terughoudendheidsrechter van mening dat de rechterlijke macht de minst machtige blijft van de drie regeringsafdelingen. De rechter is ook van mening dat democratie niet alleen instrumentele waarde heeft, maar ook intrinsieke waarde.
Voorstanders van rechterlijke terughoudendheid stellen dat de rechterlijke instantie zich niet mag bemoeien met politieke beslissingen, aangezien zij geen beleidsbepalende bevoegdheden heeft. De rechterlijke instantie kan de autoriteiten alleen aansturen of begeleiden bij de uitvoering van de werkzaamheden op grond van de wet.
Belangrijkste verschillen tussen gerechtelijk activisme en gerechtelijke terughoudendheid
- Juridisch activisme houdt zich bezig met het nemen van beslissingen op basis van de behoeften van de samenleving, terwijl rechterlijke terughoudendheid gebaseerd is op het nemen van beslissingen puur op basis van de regels en voorschriften die door de grondwet zijn vastgelegd.
- Gerechtelijk activisme houdt rekening met veranderende aspecten van de samenleving, terwijl rechterlijke terughoudendheid niet verplicht is om de bredere aspecten in overweging te nemen.
- Gerechtelijke terughoudendheid interfereert nooit met de beslissing die door het wetgevend orgaan wordt genomen, tenzij er sprake is van een duidelijke schending zoals voorgeschreven door de grondwet. Maar bij justitieel activisme is dat niet het geval.
- Juridisch activisme geeft meer prioriteit aan sociaal welzijn, terwijl rechterlijke terughoudendheid zich richt op wetten die door de grondwet zijn vastgelegd.
- Gerechtelijk activisme motiveert de persoonlijke geest en creativiteit van de rechterlijke macht bij het nemen van beslissingen, terwijl rechterlijke terughoudendheid dat niet doet.
Gevolgtrekking
Kritiek blijft zowel op gerechtelijk activisme als op justitiële terughoudendheid. Hoewel gerechtelijk activisme en terughoudendheid de twee kanten van dezelfde medaille zijn, zou de huidige samenleving de combinatie van beide kunnen vereisen bij het nemen van beslissingen door de rechterlijke macht. De mate waarin de concepten moeten worden toegepast, kan niet vooraf worden vastgelegd, omdat dit per uniek scenario verschilt.
